Eye Movement Desensitization and Reprocessing.
Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende ervaring zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident.
EMDR is een kortdurende, geprotocolleerde en patiëntgerichte behandelmethode om nare ervaringen te verwerken.
Bepaalde gebeurtenissen kunnen diep ingrijpen in het leven van mensen. Een groot deel van de mensen die dit overkomt ‘verwerkt’ deze ervaringen op eigen kracht. Bij anderen ontwikkelen zich psychische klachten. Vaak gaat het om herinneringen aan de schokkende gebeurtenis die zich blijven opdringen, waaronder angstwekkende beelden (herbelevingen, flashbacks) en nachtmerries.
Andere klachten die vaak voorkomen zijn schrik- en vermijdingsreacties. Men spreekt dan meestal van een ‘posttraumatische stress-stoornis’ (PTSS). EMDR is bedoeld voor de behandeling van mensen met PTSS en andere traumagerelateerde angstklachten. Dit zijn klachten die zijn ontstaan als direct gevolg van een concrete, akelige gebeurtenis, waarbij het denken eraan nog steeds een emotionele reactie oproept.
De EMDR behandelingen zullen er langzamerhand toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt dus steeds gemakkelijker aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken. In veel gevallen veranderen ook de herinneringsbeelden zelf en worden ze bijvoorbeeld waziger of kleiner. Maar het kan ook zijn dat minder onprettige aspecten van dezelfde situatie naar voren komen.
Een andere mogelijkheid is dat er spontaan nieuwe gedachten of inzichten ontstaan die een andere, minder bedreigende, betekenis aan de gebeurtenis geven. Deze effecten dragen ertoe bij dat de schokkende ervaring steeds meer een plek krijgt in de levensgeschiedenis van de cliënt.
EMDR is een bewezen effectieve behandelmethode gericht op het ‘desensitiseren’ – ofwel verzwakken – van herinneringen aan nare gebeurtenissen die aanleiding geven tot een psychische klacht of aandoening.
De effectiviteit van EMDR voor posttraumatische stress-stoornis, ofwel PTSS, is in verscheidene gerandomiseerde, gecontroleerde studies vastgesteld.
Er zijn nauwelijks contra indicaties waardoor EMDR therapie niet kan worden toegepast. Zwangerschap, hartritmestoornissen, epilepsie, psychose en suïcidaliteit zijn bijvoorbeeld geen contra indicatie. Wel is het bij epilepsie aan te raden om een behandeling zonder lichtbalk en bewegingen met tegenlicht te ondergaan omdat lichtflitsen een epileptische aanval kunnen veroorzaken.
In deze video leggen GZ-psychologen en EMDR supervisoren Linda Ermers en Marike van de Hel – Ruijters het één en ander uit over contra indicaties:
Na afloop van een EMDR-sessie kunnen de effecten nog even doorwerken en dat is goed.
Toch kan dit in sommige gevallen wat ‘bijwerkingen’ geven, bijvoorbeeld dat er nieuwe beelden opkomen of dat er verschillende emoties omhoog komen. Ook wordt zich ‘wat wiebelig’ voelen of vermoeidheid vaker genoemd na een sessie. Vaak is het dan een geruststelling om te weten dat dit in de regel niet langer dan drie dagen aanhoudt.
Daarna is er als het ware een nieuw evenwicht ontstaan. Het is aan te bevelen dat je een dagboekje bijhoudt en opschrijft wat er naar boven komt. Deze dingen kunnen dan in de volgende zitting besproken worden.
Veel therapeuten passen EMDR therapie toe. Maar niet alle therapeuten hebben een deugdelijke opleiding gevolgd. Voor verwijzers en patiënten is het dan ook belangrijk om een EMDR therapeut te vinden die goed is opgeleid.
Maar hoe vind je nou zo’n therapeut? De Verenging EMDR Nederland (VEN) is de vereniging die de kwaliteit van de EMDR beoefening in Nederland bewaakt. De VEN is aangesloten bij de Europese EMDR associatie. Als je een EMDR therapeut zoekt is het belangrijk om te kijken dat de therapeut een opleiding heeft gevolgd die door de VEN is goedgekeurd. Dit noemen we een VEN erkende opleiding.
Nog beter is het als de EMDR therapeut zich verder heeft laten scholen tot EMDR Europe Practitioner. Bij deze registratie mag je er van uit gaan dat de therapeut EMDR beoefening in al zijn aspecten beheerst en kan toepassen bij verschillende problemen. Je kunt op deze website welke leden een zogeheten VEN erkende training hebben gevolgd.
Annemieke Driessen, voorzitter Vereniging EMDR Nederland legt in deze video uit waar je op moet letten bij het zoeken naar een goede therapeut:
De belangstelling voor EMDR is groot en er wordt steeds meer bekend over de effectiviteit van EMDR-behandeling. Alle aandacht en populariteit heeft echter ook een keerzijde: omdat EMDR-therapeut geen beschermde titel is, kan iedereen zich zo noemen. Ook zonder deugdelijke opleiding. De Vereniging EMDR Nederland stelt zichzelf ten doel om de kwaliteit van EMDR therapie te waarborgen.
Therapeuten die lid zijn van de VEN hebben een deugdelijke opleiding afgerond en bij deze registratie mag je er van uit gaan dat de therapeut EMDR beoefening in al zijn aspecten beheerst en kan toepassen bij verschillende problemen.
Aan therapeuten die lid zijn van de VEN wordt de mogelijkheid geboden om zich op onze openbare ledenlijst te zetten.
Je hebt een verwijzing nodig van je huisarts, medisch specialist, specialist ouderengeneeskunde, straatdokter of bedrijfsarts.
Voor jongeren tot 18 jaar regelt de gemeente de GGZ. Een verwijsbrief is dan niet nodig, maar kan de verwerkingsperiode bij de gemeente van de aanvraag voor behandeling wel verkorten.
Een verwijslijst van therapeuten die aangesloten zijn bij de Vereniging EMDR Nederland vind je hier:
Ledenlijst VEN geaccrediteerde therapeuten
Je kunt zoeken op provincie en vervolgens op woonplaats.
Er zijn een aantal folders over EMDR vertaald. Deze folders vind je hier: ga naar de folders.
Ook zijn er enkele informatieve filmpjes vertaald of voorzien van voice-overs en ondertiteling: ga naar de video’s.